Đổi mới lớn nhất của nền giáo dục Việt Nam những năm gần đây là việc tập trung phát triển năng lực cho người học. Thay vì việc đặt trọng tâm vào việc “học sinh sẽ học những gì”, cần đặt trọng tâm vào việc “học sinh sẽ làm được những gì”. Vậy dạy học phát triển năng lực là gì? Có các phương pháp dạy nào? Mời phụ huynh tìm hiểu một số thông tin qua bài viết sau đây:
Phát triển năng lực học tập toàn diện cùng Vinschool
Với vị thế là hệ thống trường phổ thông tư thục lớn nhất Việt Nam hiện nay, Vinschool luôn nỗ lực từng ngày để giúp học sinh chuẩn bị những hành trang tốt nhất cho tương lai. Tại đây các chương trình và phương pháp dạy học luôn được cập nhật, đổi mới thường xuyên.
Cụ thể, cách Vinschool ứng dụng và khắc phục các khó khăn của phương pháp dạy học phát triển năng lực như sau:
Cơ sở vật chất là ưu điểm vượt trội của Vinschool nhờ nhận được sự đầu tư bài bản từ Tập đoàn Vingroup. Hệ thống phòng học được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, chú trọng đầu tư các phòng học đa chức năng. Các phòng học được trang bị đầy đủ điều hòa, máy chiếu, bảng từ, bảng nỉ, bảng tương tác thông minh Smart Board. Tường, cửa cách âm cùng hệ thống trần tiêu âm tạo ra không gian tách biệt yên tĩnh cho giờ học.
Bên cạnh đó, các cơ sở Vinschool được trang bị đầy đủ thiết bị hỗ trợ việc giảng dạy và học tập hiện đại và đa dạng. Cơ sở vật chất tại các phòng học chuyên dụng như: Phòng Mỹ thuật, Âm nhạc, Công nghệ thông tin, Không gian sáng tạo, Trung tâm Thực nghiệm Sáng tạo… đều đáp ứng theo tiêu chuẩn quốc tế với đầy đủ dụng cụ cho học sinh học tập. Trường cũng có khu vực ngoài trời như sân bóng, nhà đa năng, bể bơi bốn mùa phục vụ các hoạt động thể chất hàng ngày của học sinh.
Như vậy, bài viết trên đây của Vinschool đã tổng hợp chi tiết các thông tin chung về phương pháp dạy học phát triển năng lực. Mong rằng Vinschool đã cung cấp cho phụ huynh, học sinh và những người có sự quan tâm đến giáo dục các thông tin hữu ích về phương pháp dạy học này.
Quý phụ huynh và học sinh cần tìm hiểu thêm thông tin về chương trình học tại Vinschool vui lòng truy cập vào Website hoặc bấm số 18006511. Để được tư vấn chi tiết về lộ trình học tập và quy trình tuyển sinh tại Vinschool, phụ huynh đăng ký trực tiếp TẠI ĐÂY.
Đặc điểm của phương pháp dạy học phát triển năng lực
Đặc điểm nổi bật của dạy học theo định hướng phát triển năng lực được thể hiện ở nhiều yếu tố:
Cơ sở vật chất 5 sao chuẩn quốc tế:
VAS là một hệ thống giáo dục liên cấp từ mầm non đến trung học phổ thông, với cơ sở vật chất tốt và vị trí của các cơ sở thuộc hệ thống trường đều nằm ở những quận trung tâm và khu đô thị loại I như quận 10, Gò Vấp, Phú Nhuận, quận 2, quận 7, Tân Bình. Về chất lượng phòng học và sân chơi thì VAS đảm bảo học sinh sẽ được học tập và vui chơi trong một môi trường hiện đại và thoải mái nhất với các khu vực được thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế như thư viện, sân chơi, bể bơi,.... Hệ thống phòng chức năng như hội họa, âm nhạc, studio, phòng thí nghiệm,...đều được VAS trang bị đầy đủ các trang thiết bị cao cấp như điều hòa, smart board, máy chiếu,.. nhằm tạo điều kiện tối đa cho việc học và thực hành của các em.
Một góc thư viện tại hệ thống trường quốc tế Việt Úc (VAS)
Tổ chức các hoạt động kết hợp học tập
Để đạt hiệu quả cao trong quá trình giảng dạy, giáo viên có thể áp dụng các hoạt động kết hợp học tập đa dạng như khởi động đầu giờ, đọc tài liệu, sách giáo khoa, chơi trò chơi, làm việc nhóm,... Nhờ vào những hoạt động này, học sinh sẽ có cơ hội tự tìm tòi, nghiên cứu và ghi nhớ kiến thức một cách tốt hơn, đồng thời phát triển năng lực toàn diện. Môi trường học tập sôi động và hào hứng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động dạy học trở nên chủ động và hiệu quả nhất.
Tổ chức các hoạt động kết hợp học tập
Thông qua các hoạt động kết hợp học tập như: khởi động đầu giờ, đọc tài liệu, sách giáo khoa, chơi trò chơi, làm việc nhóm,… học sinh có thể tự tìm tòi, nghiên cứu, ghi nhớ kiến thức tốt hơn và phát triển năng lực toàn diện. Qua đây, học sinh rèn luyện kỹ năng và hình thành thái độ học tập phù hợp. Hơn thế nữa, khi môi trường học tập trở nên sôi động và hào hứng, hoạt động dạy học trở nên chủ động và đạt hiệu quả tiếp thu ở mức cao nhất.
So sánh cách dạy truyền thống và dạy học phát triển năng lực
Có thể nói, phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực sẽ bao quát hơn so với cách dạy truyền thống vì hình thức này tập trung chủ yếu vào sự phát triển toàn diện, bao gồm cả kiến thức, kỹ năng và thái độ. Lấy ví dụ về bài học Địa lý lớp 7 về ô nhiễm môi trường, phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực và phương pháp truyền thống có sự khác biệt rõ ràng trong việc đặt mục tiêu bài học. Ở phương pháp truyền thống, mục tiêu chính là để học sinh ghi nhớ khái niệm về ô nhiễm môi trường. Trong khi đó, phương pháp phát triển năng lực đặt ra mục tiêu cho các em tham gia vào quá trình thảo luận nhóm và trình bày 3 phương án khắc phục vấn đề ô nhiễm môi trường.
So sánh giữa hai mục tiêu bài học này, ta thấy điểm chung là cả hai đều có sự tập trung vào học sinh và kết quả buổi học. Tuy nhiên, phương pháp phát triển năng lực có yếu tố quá trình phát triển, nơi mà trẻ được khuyến khích suy nghĩ từ nguyên nhân đến giải pháp và khái quát thành phương án thực tế. Điều này giúp hình thành năng lực giải quyết vấn đề, khắc phục vấn đề liên quan đến ô nhiễm môi trường. Trong khi đó, phương pháp truyền thống tập trung chủ yếu vào việc các em chỉ nhớ kiến thức nội dung, mà không thúc đẩy phát triển kỹ năng và năng lực giải quyết vấn đề. Điều này có thể khiến kiến thức thô đã được học của các em mất đi tính ứng dụng và dễ dàng bị lãng quên.
Phương pháp dạy theo phát triển năng lực tập trung vào sự lĩnh hội kiến thức toàn diện
Phương pháp phát triển năng lực
- Chung chung, không rõ ràng cụ thể.
- Kiến thức khô khan, chủ yếu chỉ lấy từ sách giáo khoa.
- Tập trung vào điểm số, thành tích, thi cử thay vì năng lực.
- Chi tiết, cụ thể, dễ quan sát và đánh giá.
- Kiến thức chủ yếu thông qua sự tự học, tìm tòi, khám phá của học sinh từ nhiều nguồn tài liệu và sách tham khảo đa dạng.
- Tập trung vào năng lực cá nhân thay vì thành tích.
- Gắn với khoa học chuyên ngành
- Nội dung được thiết kế theo kiến thức phổ thông cho mọi đối tượng. Thường là học theo một chiều thông qua sách giáo khoa.
- Học sinh có kiến thức nhưng khó áp dụng vào thực tế.
- Gắn với thực tế và các môn khoa học theo xu hướng hiện đại, toàn cầu hóa.
- Thiết kế nội dung dạy theo mô hình phân hóa trình độ và năng lực của mỗi học viên.
- Nội dung được giảng dạy theo hai chiều, có chiều sâu và trình tự từng dự án.
- Học sinh vừa nắm rõ kiến thức vừa có thể ứng dụng.
- Giáo viên là chủ buổi dạy học.
- Học sinh tiếp thu một cách thụ động, chủ yếu dựa vào giáo viên.
- Giáo viên dạy học bằng phương pháp dạy thuyết trình truyền thống.
- Học sinh làm trung tâm, tự chủ trong buổi học.
- Học sinh chủ động tìm hiểu, nghiên cứu các dự án.
- Giáo viên tập trung vào các phương pháp, kỹ thuật giảng dạy, hỗ trợ học sinh trong quá trình thực hành, trải nghiệm,...
- Thiên về lý thuyết với quy mô chung toàn lớp học.
- Thiên về thực hành với cách vận hành theo từng nhóm nhỏ hoặc dự án cá nhân.
- Dựa trên khả năng học thuộc bài.
- Đánh giá định kỳ qua các điểm số, tiêu chuẩn rập khuôn.
- Dựa trên khả năng thực hành và vận dụng.
- Quá trình đánh giá được tích hợp với dạy học.
- Đánh giá ở mọi thời điểm của các học sinh.
- Học sinh trở nên thụ động, ít có tư duy phản biện và khả năng sáng tạo.
- Học sinh chủ động, tự tin, có khả năng tư duy và sáng tạo.
